Eskiden köylerde berber, dişçi, kırıkçı, nalbant, tamirci, Kuran hocası, şifacı, üfürükçü filan olurdu. Bunlar köylüden para almazdı, zaten kimsede de para filan olmazdı. Fakat hasat zamanı gelince herkes bunların payını ayırırdı. Bir tür kamu hizmeti böyle görülüyordu. Kamu hizmetinin ödemesi de kamusal olurdu yani.
Köy dediysem şehirler de öyleydi. Henüz kapitalizmi, liberal ekonomiyi keşfedememiş tüm toplumlarda da böyledir. Ekonomik strüktür olarak kapitalizm ve liberalizme karşı olduğum anlaşılmasın. Ticaret yapıyorsan liberal ol, ama kamusal hizmetlerde böyle bir seçeneğin olmamalı.
Şimdi bu tür kamu hizmeti gören kişiler eğer devlet memuru değilse ve özel sektörde çalışıyorsa, malesef her bir meslek bir nitelikli dolandırıcılığa dönüşüyor. Özel sektörde çalışan avukatlar, doktorlar, baytarlar, alternatif sağlıkçılar, psikologlar, eğitimciler, mühendisler vd. hep nitelikli dolandırıcılığa dönüş durumdadır. Bu tür mesleklerin özel olmasına izin verilmemeli...
Bundan kastım meslek erbabının yaşam standardının düşürülmesi değil bilakis güvence altına alınmasıdır. Meslek erbabının ihtiyaçları, saygınlığı yine kamu otoritesi tarafından karşılanabilir. Bununla birlikte kamusal meslekler paraya alet edilmemelidir.
Bazıları bunun komünizm ile karıştırıldığını düşünebilir. Ama bu komünizm değil aksine sosyal devlet... Ekonomide üretimde ve pazarda liberal bir model olabilir.
Günümüzde -son zamanlarda biraz iyileştirilen devlet hastahaneleri hariç- parası olmayan tedavi göremiyor. Sağlık sektöründe korkunç düzeyde bir fırsatçılık dönüyor.
Konuyla ilgili yüzlerce örnek verilebilir. Örneğin Türkiye'de sezeryan doğum oranları olması gerekenden kat kat daha fazladır. Çünkü sezeryanla doğum normal doğumun üç katı daha pahalıdır. Özel hastaneler para kazanmak için normal olarak kurtarabilecek bir doğumu hemen sezeryana almaktadır. Onların birinci önceliği paradır.
İnsan ve toplum hayatını ve sağlığını ilgilendiren temel konularda mesele paraya dönünce meslek yozlaşıyor. Mesleği ticaretten ayırmak en doğru yol olarak görünüyor.
Mesleklerin yozlaşması mesleklerin sonunu da getirdi. Bozulan bir ürün artık tamir edilmiyor. Herhangi bir konuda bir ustaya ihtiyaç duyulmuyor. Elbise ve giyim için terziye ihtiyaç kalmadı. Konfeksiyon ve hazır giyim var. Bir aşçıya ihtiyaç kalmadı. Şirketler yemek için Ticket kartı veriyor ve online yemek sipariş edilebiliyor. Bir berbere ihtiyacımız kalmadı küçük kesim aletleri ile kendi saçımızı sakalımızı kesebiliyoruz. Bir avukata ihtiyacımız kalmadı internetten merak ettiğimiz hukuki konuları öğrenebiliyor ve bir dilekçe örneğini hemen indirebiliyoruz. Cihazlarımız bozulduğunda servis ve garanti dışı ise anında yenisini alıyoruz.
Gördüğünüz gibi mesleklerin de sonuna geldik. Artık insanlar bir meslek öğrenmek için eğitim almıyor. Youtube'dan herkes pratik tamir ve ev zanaati işlerini öğrenebiliyor. Eski çırak-usta düzeni bozulduğu gibi meslek öğreten kurumlar da oluşturulamadı.
Sonuç olarak mesleklerin kamu düzenine ayak uyduramaması ve kapital sisteme entegre edilmesi meslekleri hem yozlaştırdı hem de sonunu getirdi.
